Jak wybrać materac do spania

Dziś praktycznie nikt nie wyobraża sobie nieposiadania materaca. Odpowiednio dobrany materac pomaga nam złagodzić bóle kręgosłupa i stawów oraz zapewnia komfortowy sen. Natomiast nieprawidłowo dobrany materac może negatywnie wpłynąć na właściwe podparcie naszego ciała, co szczególnie niebiezpieczne jest dla dzieci. Kupując nowy materac, dobrze pamiętać o tym, jak odpowiednio dobrany, i choć droższy materac będzie na nas wpływał. Istnieje kilka podstawowych czynników wyboru materaca i większość zależna jest od osoby użytkownika. Dlatego niewłaściwym rozwiązaniem jest kupno jednakowego rodzaja materaca dla całej rodziny po korzystnej cenie. Więc przeciwnie, każdy poszczególny materac powinien być idealnie dopasowany do używającej go osoby.

W naszym poradniku pomagamy odpowiednio dobrać materac, na podstawie tego, jakie kryteria powinien spełniać oraz jakie są idealne parametry dla poszczególnych kategorii użytkowników. Materace podzielono ze względu na twardość, która dla prawie wszystkich użytkowników wydaje się najistotniejsza. Skupiono się także na materiałach najczęściej używanych do produkcji materaca, które różnią się właściwościami oraz przeznaczeniem. Ważny jest także idealny rozmiar oraz nośność materaca i wybór ten zależny jest od konkretnej osoby.

Przeczytanie tego artykułu daje nam całkowity wgląd do problematyki i pomoże nam odpowiednio dobrać materac dla nas i naszych bliskich. Przecież zdrowie mamy tylko jedno i tylko od nas zależy, czy podczas każdej nocy wpłyniemy na nie pozytywnie, czy negatywnie.

Jak wybrać materac, krótko opisując:

• Optymalny rozmiar: wzrost osoby + 20 aż 25 cm
• Optymalna wysokość: chociaż 15 cm, dla osób starszych przynajmiej 20 cm
• Optymalna twardość: ze względu na wagę, pozycję podczas snu, wiek, osobne preferencje. Więcej informacji w rozdziale „Twardość”

• Optymalny materiał: ze względu na stelaż, środowisko, osobne preferencje (na przykład materiały roślinne). Więcej informacji w rozdziale „Materiał”
• Optymalna nośność: ze względu na przybliżoną wagę ciała

Wraz z zakupem materaca będziemy się prawdopodobnie decydowali także na wyborze nowego łóżka. Poszukując rozwiązania dla gości, nie mając dużej ilości miejsca na kolejne łóżko w naszym domu, istnieje również opcja łóżka dmuchanego.

Twardość

Większość producentów podziela materace na cztery kategorie, od miękkich do bardzo twardych. Niektórzy posiadają także kategorię piątą, ta jednak obejmuje szczególnie miękkie materace, niewłaściwe ze względu na zdrowie. Na potrzeby naszej recenzji będziemy stosować system czterech kategorii.

Decydując o twardości materaca, warto zwrócić uwagę na kilka czynników – jednym z najważniejszych jest przybliżona waga ciała użytkownika. Osoby o niskiej wadze mogą wybierać materac miękki, osoby o wyższej wadze powinni zdecydować się na materac twardy, zapewniający odpowiednie podparcie ciała. Ogólnie kobiety zazwyczaj wolą materace miękkie, mężczyźni natomiast materace twarde. Najbardziej popularna twardość to 2 i 3, która zadowoli najszersze spektrum osób wybierających materace.

Stopień twardości materaca – tabela

Wyżej podane informacje są tylko przybliżone, oparte na ogólnych preferencjach. Miękkie materace przeznaczone są bardziej dla kobiet i osób starszych lub osób cierpiących na ból stawów. Mężczyźni wołą zazwyczaj materace twarde. Kwestia nośności materaca może się różnić od producenta. Na każdym modelu poszczególnego materaca powinna znajdować się informacja o nośności. Ogólnie przyjmuje się, że osoby o wyższej wadze powinni wybierać materace twarde, zapewniające odpowiednie podparcie oraz wysoką odporność.

Twardość 1

Najmiększe materace zazwyczaj produkowane są z lateksu lub pianki. To bardzo elastyczne i doskonale dopasowujące się kształtu ciała modele. Materiał reaguje na nacisk ciała, a z powrotem odzyskuje pierwotny kształt, co nie powoduje odleżyn, a także rozluźnia mięśnie. Nie nadają się dla osoby aktywnej, o wyższej wadze. Jednak dla osób starszych lub unieruchomionych oraz cierpiących na ból stawów to idealny wybór.

Twardość 2

Drugi stopień twardości jest wśród użytkowników najpopularniejszy. Produkowany jest  w wielu wariantach: materace poliuretanowe, wielowarstwowe (kanapkowe), sprężynowe oraz wysokoelastyczne (zimna pianka). Również należą do stosunkowo miękkich materaców, są więc elastyczne oraz dopasowujące się do ciała. Jednak w porównaniu do bardzo miękkich materaców, zapewniają prawidłowe podparcie kręgosłupa. Przeznaczone są bardziej osobom o wadze do 100 kg, które wolą miększy materac.

Twardość 3

To nieco twardszy materac, doceniany zazwyczaj przez osoby młode oraz osoby o wyższej wadze. Zapewnia prawidłowe podparcie ciała, powinniśmy je jednak wybierać tylko w wypadku, jeśli lubimy spać na twardym materacu. Produkowane są najczęściej jako wielowarstwowe materace (kanapkowe) oraz sprężynowe.

Twardość 4

Nie tak popularna twardość w odróżnieniu do twardości 2 i 3. Zazwyczaj produkowane z pianki poliuretanowej, uzupełnionej wkładem z maty kokosowej. Dobrze sprawdza się u osób o wyższej wadze, częściej wybierana przez mężczyzny niż kobiety. Tak samo jak w wypadku twardości 1, także twardość 4 to w zasadzie kwestia ekstremalna. Aby wybrać taki stopień twardości, to trzeba być miłośnikiem spania na twardym materacu.

Twardość materaca dla dwojga

Kupując materac do łóżka dwuosobowego, nie trzeba się martwić, jeśli ja i partner wolimy inny stopień twardości materaca. Na rynku dostępne są materace o dwóch stopniach twardości. Taki materac jest kompromisowym rozwiązaniem, gdyż posiada jedną stronę miekką, a drugą twardą.

Twardość ze względu na pozycję podczas snu

Jednym z kryteriów przy wyborze twardości materaca, to nasza preferowana pozycja podczas snu.

a) Spanie na plecach

Jeśli lubimy spać w pozycji na plecach, zdecydowanie skupmy się na wyborze twardego materacu. Pozwoli to odpowiednio rozłożyć masę ciała na materacu i odpowiednio podeprzeć kręgosłup, gdyż zostanie on wyprostowany i wydłużony przez całą noc. Plecy w ten sposób układają się w linii prostej.

b) Spanie na boku

Śpiąc na boku, niektóre strefy materaca są bardziej obciążone niż inne. Do większego obciążenia dochodzi na przykład w strefie lędźwi, ramion i kolan. Dla lubiących spać na boku osób zalecano średnio twardy lub miękki materac, który dopasowuje się do naturalnej krzywizny sylwetki, jednocześnie utrzymując kręgosłup w prostej linii.

c) Spanie na brzuchu

Średnio twardy materac zalecany jest dla użytkowników lubiących spać na brzuchu. Ponownie wygodnie dopasowuje się do ciała, zapewniając podparcie kręgosłupa.

d) Zmienianie pozycji podczas snu

Jeśli zmieniamy często pozycje podczas snu, warto wybierać pomiędzy materacami średnio twardymi.

Materiał

Materace produkowano z szerokiej gamy materiałów. Niektóre to bardziej nowoczesne materiały w odróżnieniu do innych, posiadają różne właściwości i przeznaczone są dla odrębnych użytkowników. Rozdział ten zawiera także informacje o materiałach nadających się do codziennego użytku, a także przeznaczonych do nieregularnego spania, na przykład jako materac dla gości.

Materace lateksowe

Materace lateksowe należą do miększych, zazwyczaj produkowane są w stopniu twardości od 1 do 2. To bardzo wygodny rodzaj materaca. Ze względu na swoją elastyczność, doskonale dopasowuje się do kształtu ciała. Materiał wyznacza się wytrzymałością oraz odpornością na odkształcenia. Do utwardzenia powierzchni, wewnątrz materaca znajduje się warstwa maty kokosowej, pianki poliuretanowej (PUR) lub wysokoelastycznej (HR).

Nie nadają się zbytnio do wilgotnych środowisk, gdyż z dużej części wykonane są z materiałów naturalnych i wyznaczają się nieprzewiewnością. Taki rodzaj materaca nie jest także idealny dla osób, które przegrzewają się podczas snu. Nie są bardzo odporne na roztocza, w ten sposób nie chodzi o najlepszą opcję dla alergików. Jednak zależy to od producenta. Część z nich poradziła sobie stosując odpowiednej ilości naturalnych składników. Zaleca się położenie go na stelażu lamelowym, gdyż równa powierzchnia, która nie zapewnia cyrkulacji powietrza, jest niedostateczna.

Materace sprężynowe

W obecności tracą na popularności, jednak od czasów wystających sprężyn uciskających plecy, dużo się zmieniło, a także materace sprężynowe dużo się zmieniły.Wyznaczają się doskonałą sprężystością, co oznacza, że dobrze dopasowują się do kształtu ciała. Sprężyny z wnętrza materaca powinny być uzupełnione warstwą zimnej lub leniwej pianki, bądź lateksem, aby powiększyć komfort użytkowania.

Można podzielić je na trzy podstawowe rodzaje:

• materace z formatką bonellową (klasyczne materace sprężynowe)
• materace kieszeniowe (multipocket)
• materace luxpocket

Klasyczne materace sprężynowe, z formatką bonell, wykonane są ze specjalnie hartowanego drutu, dzięki czemu są trwałe. Materace kieszeniowe oferują niepołączone ze sobą sprężyny kieszeniowe. Wysoka ilość formatek w materacu wpływa na elastyczność punktową materaca, co umożliwia odpowiednio rozłożyć masę ciała na materacu. Materace multipocket posiadają nawet aż 1000 sprężyn na metr kwadratowy, zamkniętych ponadto w kieszeniach. Zwiększona liczba punktów oferuje odpowiednie anatomiczne podparcie ciała, jednak materaca są miększe, z tego powodu nie będą odpowiadać osobom o wyższej wadze.

Materace sprężynowe nie są przeznaczone do stelaży lamelowych, zwłaszcza nie regulowanych. Lepszym rozwiązaniem jest sztywny stelaż listwowy, który zapewnia także dobrą przewiewność.

Materace piankowe

Materace piankowe wykonane są z różnych rodzajów pianek o różnych właściwościach. Często można je ze sobą łączyć. Materace piankowe są niezwykle wszechstronne. Można je tworzyć w różnych stopniach gęstości. Nadają się do wszystkich rodzajów stelaży lamelowych, jak i listwowych.

a) Materace z pianki poliuretanowe (PUR)

Materace poliuretanowe należą do najbardziej popularnych rodzajów materaców na rynku. Istnieją w różnych stopniach twardości. Wyznaczają się elastycznością oraz wytrzymałością. Wzmocniona struktura gwarantuje materacowi długą żywotność, a także umożliwia korzystanie z tych rodzajów materaców nawet osobom o wyższej wadze.

b) Materace z bio pianki

Jedną z nowości na rynku to materace ekologiczne. Podstawowym surowcem do ich produkcji to oleje naturalne, między innymi ekstrakt z soi. Ma to pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Materace z bio pianki wyznaczają się elastycznością oraz stałością kształtu. Posiadają także doskonałe właściwości ortopedyczne. Czasami do produkcji używano także oleju rycynowego. Materace z domieszką oleju rycynowego zapogiegają rozwojowi bakterii, pleśni i grzybów pleśniowych. Materace z bio pianki nadają się do prawie wszystkich rodzajów stelaży.

c) Materace z pianki wysokoelastycznej (zimna pianka, HR)

Zimna pianka i jej specyficzna budowa komórkowa, zawierająca miliony pęcherzyków, odróżnia się od typowej pianki PUR. Atutem otwartej struktury komórkowej to przewiewność, wysoka elastyczność oraz trwałość. Posiada doskonałe właściwości wentylacyjne, dobrze odprowadza ciepło i w ten sposób zapobiega rozwojowi roztocza. Idealnie podtrzymuje ciało podczas snu. Często na jeden materac stosuje się różnej gęstości pianki, co stwarza podzielone sfery. Zimną piąnkę można łączyć z tradycyjną pianką poliuretanową (PUR) lub leniwą, by jeszcze bardziej ulepszyć właściwości produktu końcowego.

d) Materace z pianki leniwej (pianka termoelastyczna z pamięcią)

Taki rodzaj materacu to idealny wybór dla osób wrażliwych, podatnych na odgniecenia oraz cierpiących na bóle kręgosłupa i innych stawów. Pianka leniwa reaguje na temperaturę ciała i z tego powodu dopasowuje się do naturalnej krzywizny sylwetki. Materace te doskonale podpierają kręgosłup, trzymając go wyprostowany. Wpływa pozytywnie na krążenie krwi i jakość snu, może też zmniejszać ból kręgosłupa. Czasami wnętrze materaca bywa specjalnie kstałtowane do postaci fal, co ujędrnia i poprawia ukrwienie skóry. Materac posiada funkcję przeciwodleżynową.

Specjalne rodzaje materaców

W przypadku materaców można spotkać się z pojęciami, jak wielowarstowe materace, materace z bio pianki lub strefy twardości. Co te pojęcia oznaczają? Materace warstwowe, czy też kanapkowe, skladają się z przynajmiej dwóch warstw różnego rodzaju pianek, ułożonych na kształt kanapki, co wpływa pozytywnie na ich jakość i żywotność. Może to być materac wykonany na przykład z pianki PUR oraz HR. Materace z bio pianki obiecują, że wykorzystany materiał był wyprodukowany zgodnie z normami ekologicznymi. Istnieją także ekologiczne materace z produktów roślinnych. Obiecują, że do ich produkcji nie użyto żadnych syntetycznych substancji. Może to być na przykład pewien rodzaj materaca z bio pianki. Strefa twardości w przypadku materaców oznacza, że materac podzielony został na poszczególne strefy, które różnią się twardością. W ten sposób nasze ciało otrzymuje większe podparcie w pewnych fragmentach materaca. Inaczej będzie podparta nasza głowa, ramiona i miednica. Materace ze strefami twardości nie są odpowiednie dla dzieci lub osób o niskim wzroście. Układ poszczególnych stref nie musi odpowiadać układowi ciała.

Kupując materac, trzeba także rozróżniać pomiędzy materacami medycznymi oraz ortopedycznymi. Materac ortopedyczny zapewnia odpowiednią pozycję kręgosłupa podczas snu, a także prawidłowy rozkład masy ciała. Materace medyczne spełniają wysokie standardy i posiadają odpowiednie atesty oraz certyfikaty, są w ten sposób na przykład hipoalergiczne lub przeznaczone dla osób obłożnie chorych.

Rozmiar i nośność

Podstawą doboru odpowiedniego rozmiaru materaca jest to, aby długość materaca została obliczona przez wzrost użytkownika dodając od 20 do 25 cm. Szerokość to sprawa indywidualna, zazwyczaj korzystano z materaców o szerokości co najmniej 90 cm na pojedyncze łóżko. W przypadku łóżka dwuosobowego, szerokość jednego materaca może wynosić tylko 80 cm. Jednak w czasach dzisiejszych nie jest problemem wykonanie materaca w dowolnych rozmiarach. Co dotyczy wysokości materaca, powinna wynosić chociaż 15 cm. Zbyt cienki materac może nie być odpowiedniej jakości i nie będzie zapewniał właściwego komfortu. Ponadto najprawdopodobniej nie zapewni ciału odpowiedniego podparcia. Dokonując wyboru materaca dla osoby starszej, zaleca się wybierać materac o wysokości co najmniej 20 cm, gdyż z niego można lepiej wstawać. Oczywiście zależy to również od całkowitej wysokości łóżka.

Nośność materaca określana jest przez każdego producenta. Odpowiada na pytanie, dla której kategorii wagowej przeznaczony jest materac. To bardzo pomocne narzędzie, dlatego, że stosunkowo twardy materac może wydawać się za miękki dla osoby o wyższej wadze i na odwrót. Ogólnie zalecano wybierać twarde materace. Podana w opisie nośność jest zawsze maksymalna, dlatego dobrze zachować pewien zapas kilogramowy na przyszłość, aby zachować jego pozytywne właściwości jak najdłużej.

Kupując materac dla dwojga, stajemy przed dylematem, czy wybrać jeden wspólny materac, czy dwa osobne. Jeden wspólny materac może być udręką, idealnym rozwiązaniem będzie tylko dla pary z tej samej kategorii wagowej. Ponadto mężczyźni i kobiety zazwyczaj wolą różną twardość materaca. Z tego powodu na lepsze rozwiązanie wychodzą dwa osobne materace. Wracając do twardości, na rynku istnieją materace dla dwojga o zróżnicowanej twardości. Dla tego rodzaj materaca może być taki sam, a zostaje tylko dostosowany przez obrócenie materaca na dla nas bardziej wygodną stronę.

Żywotność materaca

Średnia żywotność odpowiednio dobranego materaca wynosi około 10–15 lat. Materac, jak każdy inny produkt się zużywa, dlatego powinniśmy dbać o jego wymianę. Utratę jakości można rozpoznać następująco – pojawiajają się różnego rodzaju zmiękczenia i deformacje, najczęściej w sferze lędźwi, gdzie materac jest obciążony najbardziej. W przypadku materaców sprężynowych może dochodzić do wystawania sprężyn, ponownie najszybciej w sferze lędźwi. I choć materac może wytrzymać w dobrym stanie ponad dziesięć lat, ogólnie przyjmowano, że z powodów higienicznych oraz ortopedycznych, materac zalecano wymieniać mniej więcej co siedem lat. Niektórzy producenci udzielają 15-letniej lub 25-letniej gwarancji. Może to być dość mylące, ponieważ aktywnie używany materiał zawsze się po jakimś czasie zużywa. Pamiętajmy, że zużycie w ramach zwykłego użytkowania nie podlega reklamacji. Z takiego powodu długoletnie gwarancje to raczej chwyt reklamowy.

Inne czynniki decydujące o wyborze materaca

Jak już napisano we wstępie naszego artykułu, wybór materaca to sprawa jak najbardziej indywidualna i oprócz rozmiarów, zastosowanych materiałów oraz nośności, warto zwrócić uwagę także na inne czynniki, takie jak na przykład wiek użytkownika.

Wiek użytkownika

Do poprawnego rozwoju dziecka ważny jest jakościowy materac, zalecany jest średnio twardy materac. Zaletą to także pokrowiec antybakteryjny przeznaczony do prania. Dobrym rozwiązaniem to także materace bezpośrednio wykonane z materiału antybakteryjnego. Wraz z wiekiem możliwa jest wymiana na materac podzielony na sfery twardości. Młodzi ludzie zazwyczaj wolą materace twarde, jednak im człowiek starszy, tym częściej woli materac miękki, zapewniający wygodniejszy sen, oszczędzając jednocześnie stawy. Dobrze jest dostosować materac do konkretnych problemów zdrowotnych użytkownika.

Certyfikaty jakości

W przypadku materaca warto zainwestować w droższy, i co za tym idzie, bardziej jakościowy materac. To inwestycja w wygodne spanie na wiele lat, gdyż niezdrowy sposób spania negatywnie wpływa na nasze zdrowie. Kupując materac, warto zwrócić uwagę na jego certyfikaty oraz atesty. Producenci mają je do dyspozycji na stronach internetowych, można je sprawdzić także w sklepach stacjonarnych. Pomiędzy najpopularniejsze certyfikaty materaców zaliczano: Ergo-Check, Euro-Latex Eco Standard, Oeko-Test Standard 100, Bureau Veritas i inne, tak jak na przykład certyfikat wyrobu medycznego.

Umieszczenie materaca

Dla jakościowego, zdrowego snu nie jest dobrym rozwiązaniem umieszczenie materaca na twardej powierzchni, nie zapewniającej prawidłowego przepływu powietrza. Do tego lepiej nadają się stelaże listwowe lub lamelowe. Odstępy między listwami w stelażu nie powinny przekraczać 4–5 cm, poszczególne listwy powinny wynosić około 5 cm. Niektóre rodzaje stelaży mogą być także ręcznie lub elektrycznie regulowane, co docenią zwłaszcza osoby cierpiące oraz starsze.

Użytkowanie materaca

Wybierając nowy materac, ważny jest także aspekt częstotliwości jego użytkowania. Do miejsc, przewidywujących częste użytkowanie materaca, takich jak akademiky, hotele lub nasza sypialnia, w której sypiamy na co dzień, najbardziej pasuje materac z zimnej pianki, bio pianki, lateksowy lub kieszeniowy. Wymienione rodzaje materaców wyznaczają się długą żywotnością oraz idealnymi właściwościami do codziennego użytku. Poszukując materac do domku letniskowego lub pokoju dla gości, czyli do sporadycznego spania, to materac poliuretanowy, pewny rodzaj wielowarstowego/kanapkowego lub sprężynowy będzie wystarczający.

Ze względu na konkretny rodzaj materaca, żywotność może się różnić, więc jest to tylko ogólne zalecenie. Jednak zawsze ważne jest, aby materac spełniał nasze wymagania dotyczące nośności. Przy złym wyborze, a także użytkowaniu, nawet jakościowy materac może szybciej tracić swój pierwotny kształt i jakość.

Przyzwyczajanie się do nowego materaca

Pierwsze noce na nowym materacu mogą być niewygodne, nasz organizm potrzebuje trochę czasu, aby się do niego przyzwyczaić. Szczególnie to się zdarza, jeśli zmieniamy źle dobrany, niejakościowy materac na bardziej odpowiedni. W ciągu dwóch tygodni powinniśmy się do niego jednak przyzwyczaić. Jeśli nawet po dwóch tygodniach użytkowania, materac wydaje się niewygodny, został on najprawdopodobniej w pewien sposób źle dobrany. W naszym artykule zalecamy przeczytać także „Porady na lepszy sen”.

Także materac wymaga pielęgnacji. Po jego zakupie powinniśmy materac regularnie czyścić, aby zachować wszystkie właściwości higieniczne. Ważne jest także regularnie czyścić powierzchnię materaca. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest zdejmowany pokrowiec, który można po prostu prać w pralce, nie będziemy więc zmuszeni do skomplikowanego, zwykle niedoskonałego czyszczenia materaca szczoteczką lub gąbką. Zaleca się także materac regularnie wietrzyć orac raz na miesiąc obracać, aby przedłużyć jego żywotność. Konieczne jest także obracanie materaca o zróżnicowanej twardości, jak na przykład w wypadku materaca dla dwojga, chociaż wydaje się to niepotrzebne. Więcej informacji na temat czyszczenia materaca znajduje się w poszczególnym rozdziale.

Pielęgnacja materaca – jak dbać o materac

Odpowiednio pielęgnowany i czyszczony materac może posłużyć przez wiele lat (jednak materac należy wymieniać co siedem lat). Jak więc odpowiednio pielęgnować materac? To nic trudnego. W naszym artykule znajdują się informacje i rady, jak prawidłowo czyścić materac, by służył jak najdłużej.

Wietrzenie i obracanie

Jak już wspomniano wyżej, spanie na jednej stronie materaca oraz nieregularne wietrzenie nie wpływa pozytywnie na funkcję materaca. Każdy ma swoją ulubioną pozycję podczas snu, a ciało staje się różnie ciężkie w różnych sferach materaca. Ten jest w ten sposób nierównomiernie obciążony. Następnie może dochodzić do zmiękczeń i deformacji poszczególnych stref. Z tego powodu należy materac regularnie obracać i przewracać, najlepiej co miesiąc. Nie jest jednak dobrym pomysłem obracać materac rano, gdyż śpiąc oddajemy ciepło i się pocimy. Materac podczas całej nocy wchłania pot, dlatego powinien najpierw dokładnie wyschnąć, by nie powodować powstanie wilgoci i pleśni. Regularne wietrzenie napomaga prawidłowemu wysychaniu materaca oraz zapobiega rozmnażaniu mikroorganizmów i powstawaniu pleśni. Nie trzeba dodawać, że powinniśmy również wymieniać i prać bieliznę pościelową, jak i pokrowiec materaca, jeżeli jest on zdejmowany.

Czyszczenie materaca

Usuwanie plam (plamy z herbaty lub jedzenia) w pewnej mierze ułatwia pokrowiec materaca. Idealnym rozwiązaniem jest, jeśli można go prać minimalnie w 50°C lub więcej, aby usunąć jak najwięcej mikroorganizmów. Niektóre rodzaje materaców nie posiadają zdejmowanego pokrowca, w takim wypadku konieczne jest ręczne czyszczenie. Jednak nie jest to sposób perfekcyjny, a także nie da rady pozbyć się mikroorganizmów. Wręcz odwrotnie, materac zbędnie wilgotnieje i staje się idealnym środowiskiem do powstawania pleśni i grzybów. Dlatego zdecydowanie polecamy zakup materaca ze zdejmowanym pokrowcem lub osobnego pokrowca.

Jest to szczególnie ważne w przypadku materacy dla małych dzieci. Idealnym rozwiązaniem jest zakup ochraniacza wodoodpornego, który doskonale zabezpiecza materac przed zabrudzeniem i zamoczeniem. Opróc regularnego prania pokrowca, zaleca się materac także regularnie odkurzać, co dobrze wpływa na drogi oddechowe, gdyż dzięki temu nie oddychamy podczas całej nocy cząsteczki kurzu. Z drugiej strony pokrowiec chroni także materac przed przedostaniem się kurzu i brudu do wnętrza materaca.

Czyszczenie materaca bez zdejmowanego pokrowca

Także w przypadku materaca bez zdejmowanego pokrowca będziemy raz na jakiś czas zmuszeni go oczyścić. Usuwanie plam z takiego typu powierzchni nie musi być trudnym zadaniem. Zaleca się nawilżona ściereczka z delikatnym, do tych czynności przeznaczonym środkiem czyszczącym. Powinniśmy czyścić tylko powierzchnię materaca, unikając nasycania materiału wodą, która nie powinna dostać się do wnętrza materaca. Także pod koniec takiego czyszczenia powinniśmy zostawić materac do dokładnego wyschnięcia, najlepiej na świeżym powietrzu. Podczas suszenia materaca, dobrze jest go obrócić oraz pozwolić mu przewietrzyć przez co najmniej godzinę.

Niewłaściwe środki czyszczące

Zwłaszcza materace piankowe, lecz także z innych materiałów, mogą być bardzo wrażliwe na chemikalia. Do ich pielęgnacji należy starannie dobrać specjalny, do tego przeznaczony środek czyszczący. Uważajmy na żrące i lepkie środki, które mogą wnętrze materaca w postaci pianki uszkodzić lub wewnętrzne pory uszczelnić i tym samym zmiejszyć jej zdolność do wentylacji. Nie zaleca się także nadmiernego ciepła, czyli nie zawsze warto suszyć materac opierając go o grzejnik. Szczególnie materiały syntetyczne są na wysoką temperaturę bardzo wrażliwe.

Jak wybrać stelaż pod materac

Podstawą dobrego snu to nie tylko jakościowy materac, lecz także odpowiednio dobrany stelaż. Niekoniecznie wszystkie rodzaje materaców nadają się na jeden rodzaj stelaża (choć materace piankowe to bardzo uniwersalne rodzaje). Materac powinniśmy wymieniać raz na 7–10 lat, stelaż będzie służył znacznie dłużej. Jego zakup warto dobrze rozważyć.

Stelaż, czy płyta?

Dla większości materaców zdecydowanie polecamy stelaż. Jeśli nasze łóżko wyposażone jest w twardą płytę, powinniśmy się zdecydować na materac sprężynowy, który się do płyty dobrze dopasowuje. W odróżnieniu do stelaży, twarda płyta ma raczej wady. Nie jest przewiewna, co powoduje wilgoć, a co za tym idzie, pleśń i mikroba. Jeśli nasz wybór ograniczony jest do twardej płyty, polecamy wybierać dobrze przewiewny model materaca, aby ograniczyć powstawanie wilgoci.

Płyta nie posiada dodatkowej amortyzacji, zwiększającej elastyczność, a także nie dopasowuje się do masy ciała, co negatywnie wpływa na nasze zdrowie, a także zdrowie kręgosłupa. Jednocześnie skraca żywotność materaca, który szybciej się zużywa przy dociśnięciu do twardej powierzchni. Jedynym dopuszczalnym miejscem do wykorzystania łóżek z twardą płytą, to domki letniskowe, gdyż używane są tylko okazjonalnie i nie mogą w ten sposób negatywne wpłynąć na nasze zdrowie.

Listwy, lamele, czy talerze?

Stelaż pod materac można wybierać pomiędzy rodzajami listwowymi, lamelowymi oraz talerzowymi. Wybór zależny jest od rodzaju materaca, który będzie na stelażu położony, a także dalszych czynników. Poniżej przedstawimy sobie właściwości poszczególnych rodzajów stelaży.

a) Stelaż listwowy rolowany

Klasyczny stelaż listwowy, produkowany zazwyczaj z drewna świerkowego, należy do najtańszych modelów na rynku. W porównaniu do stelaża lamelowego, nie jest tak elastyczny. Dlatego nadają się do niego szczególnie materace piankowe, bądź kieszeniowe, które zapewniają elastyczność i odporność na twarde powierzchnie. Producenci zalecają wybór stelaża listwowego bardziej dla dzieci lub osoby o wadze do 60 kg. Istnieją także modele przeznaczone dla osób o wyższej wadze, jednak trzeba się na tym dobrze skupić. Odstępy między listwami w stelażu nie powinny przekraczać 6 cm, gdyż większe odstępy powodują odkształcenie materaca.

b) Elastyczny stelaż lamelowy (typu flex)

Stelaż lamelowy to w chwili obecnej najbardziej popularny model, produkowany w szerokiej gamie wariantów. Przedłużają żywotność materaca, są elastyczne oraz odznaczają się dobrą cyrkulacją powietrza. Do łóżka pojedynczego najbardziej odpowiedni jest 28-listwowy stelaż, odstępy między listwami nie powinny przekraczać 5 cm. Ogólnie można powiedzieć, że im więcej listw, tym wygodniejszy stelaż, jednak istnieją oczywiście wyjątki. Listwy produkowane są zazwyczaj z drewna sosnowego lub bukowego i są mocowane elastycznie. Dzięki temu przy nacisku uginają się delikatnie, co oznacza, że stelaż dostosowuje się do masy ciała oraz dobrze współpracuje z materacem. Listwy zamocowane są do obudowy z użyciem kieszonek tekstylnych. Bardzo często w środkowej części umieszcza się regulację twardości – wzmocniona strefa lędźwi, zmiękczona strefa ramion i stóp. Nośność stelaży lamelowych wynosi około 150 kg, najczęściej od 80 kg do 130 kg. Nadają się do materaców lateksowych oraz piankowych. Do tych rodzajów stelaży nie nadają się materace sprężynowe.

c) Stelaż talerzowy

Zamiast klasycznych listewek, na całej powierzchni stelaża znajdują się połączone ze sobą specjalne talerze. Według producentów taki rodzaj stelaża zapewnia komfort. Jest elastyczny i ugina się pod naciskiem. Ponoć nadają się do wszystkich rodzajów materaców. Prawie wszystkie warianty stelaża talerzowego są regulowane. Jednak wadą to wyższa cena oraz w obecnej chwili stosunkowo niska dostępność na rynku.

Sztywny, czy regulowany?

Regulowany stelaż to idealne rozwiązanie dla osób ze schorzeniami. Zazwyczaj można go regulować w strefie plecy, czasami także stóp. Rodzaj tego stelaża zdecydowanie powinny wziąć pod uwagę także osoby niecierpiące, gdyż oferuje komfort oraz zapewnia odpowiednie podparcie strefy pleców podczas czytania książki. Uniesioną strefę stóp docenią sportowcy, gdyż napomaga ona łagodzić mięśnie oraz wspierać układ krążenia krwi. Dla osób zdrowych dobrym rozwiązeniem będzie także stelaż lamelowy lub klasyczny typu ruszt, który jest także tani.

W przypadku osób przykutych do łóżka, regulowany stelaż powinien być oczywistością. Należy także rozważyć elektrycznie regulowany stelaż. Osoba starsza lub niedolężna nie musi być uzależniona od ręcznego regulowania stelaża, wystarczy tylko nacisnąć przycisk, by ustawić sobie stelaż. Wadą takiego typu stelaża to oczywiście cena.

Spanie na podłodze

Inspiracja pochodzi na przykład z Japonii, a także z historii. Zwolennicy tego typu spania odwołują się do czasów, kiedy łóżka i materace nie były jeszcze zwykłym wyposażeniem domów, a oznaczają spanie na podłodze jako naturalne dla człowieka. Spanie na podłodze, z użyciem cienkiej maty, jak i bez, ma chyba tak samo dużo zwolenników, co przeciwników, także wśród ekspertów. Potencjalne korzyści, płynące z tego rodzaju spania, to najczęściej eliminacja bólu pleców, poprawa postawy kręgosłupa, stymulacja krążenia kwi oraz ogólna poprawa jakości snu. Niektórzy specjaliści ostrzegają przed nasileniem się bólu, szczególnie w strefie kości ogonowej lub pod łopatką. Śpiąc na podłodze, mamy bliżej do wszelkiego brudu oraz cząsteczek kurzu, co może negatywnie wpływać zwłaszcza na osoby z alergią. Spanie na podłodze nie zaleca się seniorom, osobom o ograniczonej mobilności (z podłogi trudniej wstać) oraz osobom ze zmniejszoną tolerancją na zimno.

Podkłady do spania na podłodze

Jeśli zastanawiamy się nad spaniem na podłodze, nie musimy od razu spać bezpośrednio na gołej podłodze. Istnieje wielu dobrych, jak i gorszych podkładów, których możemy do spania na podłodze wykorzystać. Wystarczy się tylko zdecydować na jednym, który będzie nam najbardziej odpowiadał.

Materace – Podczas przeprowadzki na pewno wielu z nas miało możliwość doświadzyć spanie na materacu położonym bezpośrednio na podłodze. Ten sposób można porównać do spania na płycie, co jednak z dłuższej perspektywy może negatywnie wpływać na żywotność materaca, jak już informowano w rozdziale „Stelaż, czy płyta?“

Futon – Z futonowym łóżkiem można się spotkać najczęściej w Japonii, gdzie jest powszechnie wykorzystywany. To rodzaj twardszego materaca, wykonanego z materiałów naturalnych. Futony układa się na tradycyjnych matach tatami (mata ze słomy). Używanie futonu bez maty, bezpośrednio na podłodze, może prowadzić do skrócenia jego żywotności, szczególnie ze względu na obecną wilgoć lub możliwe powstawanie pleśni.

Inne rodzaje – Do spania na podłodze można wykorzystać różnego rodzaju mat, takich jak mat do jogi, do masaży i innych. Prawdziwi zwolennicy spania na podłodze mogą spać bezpośrednio na niej.

Jak wybrać odpowiednią poduszkę

Zadaniem poduszki jest prawidłowo podpierać głowę oraz utrzymywać kręgosłup w naturalnej pozycji. Dlatego najważniejsze kryterium, decydujące o wyborze dla nas odpowiedniej poduszki, to pozycja podczas snu. Można wybierać także na podstawie kształtu lub wykorzystanego materiału poduszki – zostaną opisane poniżej.

Pozycja podczas snu

Idealna poduszka do spania na plecach nie będzie odpowiadała osobom, które lubią spać na boku. Oczywiście istnieje wielu ludzi zmieniających pozycje przez całą noc. Na podstawie poniżej podanych informacji spróbujemy znaleźć najbardziej odpowiedniej poduszki dla każdej pozycji.

a) Na plecach

Podczas spania na plecach, najbardziej ważne jest odpowiednie podparcie ramion i odcinka szyjnego. Poduszka powinna być wysoka i średnio miękka, aby utrzymywała kręgosłup w odpowiedniej pozycji.

b) Na brzuchu

W przeciwieństwie do spania na plecach, to spanie na brzuchu. Tak samo poduszka powinna być raczej miękka, a niska, by szyja oraz głowa nie były zbyt mocno wygięte.

c) Na boku

Dobrym rozwiązaniem do spania na boku, to niektóry rodzaj z poduszek anatomicznych, by głowa była odpowiednio podparta. Tak samo jak w wypadku spania na plecach, poduszka powinna być wysoka, tym razem raczej twarda.

d) Zmienianie pozycji

Jak już wspomniano, każda pozycja podczas snu ma swoje własne wymagania. Zmieniając je, warto wybrać poduszkę średnio wysoką, ze średnim stopniem twardości, który nadaje się do mniej więcej wszystkich pozycji podczas snu.

Kształt

Zazwyczaj decydujemy się pomiędzy poduszką klasyczną prostokątną oraz poduszką anatomiczną. Klasyczne poduszki są nadal popularne i można je wykorzystać do wszystkich pozycji podczas snu, różnić będą się tylko ze względu na wysokość oraz stopień twardości. Szczególnie podczas spania na boku lub na plecach, jednak lepszym rozwiązaniem jest poduszka anatomiczna, która odpowiednio podpiera głowę oraz ramiona.

Materiał

Nasze zdrowie powinno decydować o poszczególnym wyborze materiału poduszki. Weźmy pod uwagę nasze indywidualne potrzeby – jeśli potrzebujemy odpowiednie podparcie kręgosłupa szyjnego, czy mamy alergię na pierze lub inne materiały naturalne.

a) Pierze

Kiedyś bardzo popularne wypełnienie poduszek, dzisiaj jednak nie spotykane tak często. Stopniowo zastępowane jest innymi materiałami, jak na przykład mikrowłóknem oraz pianką leniwą z pamięcią. Zaletą pierza jest to, że jest one przez wiele lat puszyste, i kształt poduszki dopasowuje się do naszych upodobań. Czyszczenie poduszek z naturalnym wsadem należy do dość trudnych czynności a jest ich wadą. Nie nadają się do prania w tradycyjnych pralkach domowych, musimy więc wykorzystać usług profesjonalnych. Poduszki wypelniane pierzem nie są odpowiednie dla osób z alergią, a także ze względu na namnażanie się roztocza.

b) Włókna syntetyczne

Na rynku dostępne są poduszki z poliestru, poliuretanu lub z innych włókien syntetycznych. Ich zaletą to ogólnie dobra wentylacja, duża odporność na użytkowanie oraz możliwość częstego prania. Nadają się także do alergików.

c) Pianka leniwa z pamięcią

Pianką leniwą wypełniane są zazwyczaj wszystkie poduszki anatomiczne, jak i klasyczne. Dostosowywanie się do kształtu głowy i szyi oraz odporność na roztocza, to jej największa zaleta.

d) Inne materiały

Pierze, włókna syntetyczne oraz pianka leniwa to oczywiście nie wszystkie rodzaje wypełnień. Na rynku dostępne są opcje także dla miłośników materiałów naturalnych. Można spotkać się z poduszkami napełnionymi wełną, nasionami roślinnymi lub jedwabem.

Porady na lepszy sen

Podczas nocy zmieniamy często pozycje, czujemy się zmęczeni, niewyspani, odczuwamy ból plecy oraz głowy? Przede wszystkim powinniśmy sprawdzić odpowiedność materaca. Znalezienie idealnego materaca może rozwiązać te problemy. Niezapominajmy, że pierwsze noce na nowym materacu mogą być niewygodne, nasz organizm przyzwyczaja się do niego zazwyczaj po dwóch tygodniach. Czy na pewno mamy odpowiedni materac? Jeśli odpowiedź jest na tak, poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, jak jeszcze bardziej poprawić sen.

Sypianie w ciągu dnia

Krótkie drzemki w ciągu dnia mogą nas odświeżyć i dodać nowej energii. Jednak nie powinny trwać dłużej niż godzinę. Po tak długiej drzemce, wieczorem mogą wystąpić trudności ze zasypianiem. Z tego powodu budzimy się niewyspani, w ciągu dnia jesteśmy zmęczeni, co prowadzi do konieczności sypiania w ciągu dnia. W ten sposób znajdujemy się w nieprzyjemnym kółku nieregularnego harmonogramu. I co teraz? Jeśli czujemy się zmęczeni i potrzebujemy krótkiej drzemki w ciągu dnia, zróbmy to. Lub zamiast tego możemy wyjść na krótki, odprężający spacer i wieczorem pójść wcześniej spać.

Kawa, przyjaciel czy wróg?

Zmęczenia w ciągu dnia pozbawiamy się nie tylko za pośrednictwem drzemki, ale także napojów kofeinowych. Wielu ludzi nie wyobraża sobie dnia bez porannego kubka kawy. Jednak wiadomo, że kofeina zaburza spokojny sen. Poranna kawa nie czyni aż takiego problemu, jednak pamiętajmy o tym, aby nie sięgać po dużej ilości kawy po południu. Może nam się wydawać, że śpimy normalnie. Kofeina jednak zwiększa częstotliwość krótkich, nocnych przebudzeń, o których zwykle nawet nie wiemy, lecz pogarszają nam one jakość snu. Idealnym rozwiązaniem jest wyeliminować picie napojów z kofeiną od popołudnia, bądź zastąpić je bardziej zdrowym wariantem, jak na przykład herbatą lub kawą bez kofeiny.

Ciężki posiłek

Nie bez powodu mówi się, że ostatni posiłek należy spożyć przynajmniej dwie godziny przed snem. Pełny żołądek utrudnia zaśnięcie i spokojny sen. Trawienie to proces energochłonny i organizm w ciągu całej nocy pracuje, bez prawidłowego odpoczynku. Zalecamy zachowanie odpowiedniego odstępu czasu pomiędzy ostatnim posiłkiem i porą na sen. Na kolację zaleca się spożywać lekkie posiłki, by jak najbardziej ułatwić pracę organizmowi.

Telewizor, telefon komórkowy i zmartwienia

Żadna z wymienionych rzeczy nie powinna mieć miejsca w sypialni. Telewizor pogarsza nam sen, choć wielu ludzi przyzwyczaiło się zasypiać przy włączonym telewizorze. Hałas negatywnie wpływa na jakość snu, ponieważ słuch działa również podczas snu. Ciało reaguje cały czas, odbierając percepcje dźwięków odbywających się na zewnątrz i z tego powodu nie ma możliwości na całkowity relaks. Używanie komórki przed snem oraz zmartwienia męczą umysł. Uporczywe myśli utrudniają nam zasypianie. Dlatego dobrze jest uspokoić się, wyczyścić przed snem, na przykład spacerem, relaksująca kąpielą lub dobrą książką i położyć się spać z opróżnioną głową.